آکنه یک اختلال پوستی است که منجر به ایجاد لکههای مختلفی شامل جوشهای سرسیاه، جوشهای سرسفید، کورکها، برآمدگی و تورفتگیها میشود. این اختلال به دلیل مسدود شدن غدد مویی به واسطه چربیهای اضافه، پوست مرده و یا باکتریها، باعث ایجاد جوش در صورت میشود. انباشت این مواد زائد بر روی غدد مویی باعث برآمدگی در سطح پوست میشود. در برخی موارد، این لکهها و جوشها ممکن است عفونی شده و منجر به قرمزی و درد شوند. جوشها میتوانند در هر قسمتی از بدن به وجود آیند، اما نواحی که غدد چربی فعال تری دارند نظیر صورت، قفسه سینه، کمر، گردن، بالای بازو، شانهها و کتفها بیشترین نقاطی هستند که در آنها جوشها شایعتر هستند. عدم درمان جوشها ممکن است منجر به ایجاد جای جوش شود، به ویژه اگر جوشها برآمدگی و فرورفتگی در پوست ایجاد کرده باشند. آکنه و جوشهای طولانیمدت و مزمن میتوانند باعث ایجاد اضطراب، افسردگی و کاهش اعتماد به نفس شوند.
اگر در صورت و بدن خود دارای جوش هستید و میخواهید از شر آنها خلاص شوید نگران نباشید. راهحلهایی جهت درمان هر نوع جوش وجود دارد که میتوانید از آنها بهره ببرید. متخصصین و کارشناسان کلینیک پوست و موی رازی ابتدا نوع و شدت جوشهای شما را مورد بررسی قرار میدهند. جوشها از شخصی به شخص دیگر فرق میکند، شکلهای مختلفی دارد و برای هر کدام راهحل مختلفی نیاز است. هر چه بیشتر در مورد نوع جوش خود بدانید روش بهتری جهت درمان آن میتوانید انتخاب کنید. با توجه به شرایط شما، پزشک بهترین روش درمان جوش صورت را به شما پیشنهاد خواهد کرد. این روشها شامل تجویز دارویی، لیزر پوست، تزریق و میکرودرم میباشد. جهت کسب اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره در خصوص بیماری، روشهای درمان جوش صورت یا تعیین وقت قبلی در کلینیک رازی میتوانید با شمارههای 02188334029–02188333259 تماس حاصل فرمایید.
[dopts id=”40″]
دلایل اصلی
هر کدام از این عوامل و همچنین درمان آن میتواند از شخصی به شخص دیگر متفاوت باشد و با توجه به اینکه آنها غیرقابلکنترل هستند کسب آگاهی در مورد آنها میتواند به شما در جهت یافتن مؤثرترین راهحل کمک کند.
هورمونها
مشکل اکثر افرادی که از لکههای جوش صورت رنج میبرند از بلوغ و از زمانی که بدن شروع به تولید هورمونی به نام آندروژن میکند، شروع میشود. این هورمونها باعث بزرگ شدن غدد چربی میشود که این کار یکی از ملزومات رشد بدن است. در کسانی که مشکل جوش زیاد دارند، غدد چربی بیشتر از حد لزوم توسط هورمون آندروژن تحریک میشود که این مسئله گاه تا بزرگسالی نیز ادامه پیدا میکند. این هورمون همچنین باعث شعلهور شدن چرخه قاعدگی و یا حاملگی میشود.
چربی اضافه
هنگامیکه غدد چربی توسط هورمون آندروژن تحریک میشود، چربی بیشتری تولید میکند. هنگامیکه چربی از غدد به سطح پوست حرکت میکند با باکتریهای معمول و سلولهای مرده پوست مخلوط میشود. با وجودیکه این روند، یک جریان عادی بدن است، وجود چربیهای اضافه در غدد باعث افزایش احتمال مسدود شدن آنها شده که باعث ایجاد جوش میشود.
باکتریها
باکتریها در تمامی انواع پوست وجود دارند. آنها بخشی از سیستم نگهداری طبیعی چربی پوست میباشند. هنگامیکه غدد چربی بسته میشود باکتریهای جوش سریعاً تکثیر شده و واکنشی شیمیایی ایجاد میکنند که باعث ایجاد التهاب در غدد و پوست اطراف آن میشود.
التهاب
هنگامیکه بدن در مواجهه با باکتریهای مزاحم قرار گیرد لشکری از گلبولهای سفید خون را به آن قسمت از بدن سرازیر میکند. این روند را کموتاکسی یا واکنش التهابی میگویند. این واکنش دلیل قرمز شدن، متورم شدن و دردناک شدن جوشها میباشد. واکنش التهابی در تمامی افراد یک جور نیست و از فردی به فرد دیگر متفاوت است.
انواع جوشها
- کومدو: کومدو جوشهای سرسیاه یا سرسفید است. کومدو در حقیقت جوش پایهای بوده که یک منفذ بسته شده پوست است. این نوع جوش، شایعترین درمان آکنه را دارا میباشد. چنانچه منفذ بستهشده در زیر پوست قرار داشته باشد کومدوی بستهشده نامیده میشود و باعث ایجاد جوشهای سرسفید میشود. جوشهای سرسیاه، کومدوهایی هستند که بر سطح پوست آمده و به رنگ سیاه در سطح پوست ظاهر میشوند. این سیاهی به معنای آلودگی نیست بلکه در اثر واکنش چربیها با اکسیژن ایجاد شده است.
- پاپیول: هنگامیکه کومدو برافروخته میشود باعث ایجاد برآمدگیهای قرمزرنگی در پوست میشود که پاپیول نام دارد. این نوع جوش معمولاً دردناک است.
- کورک: کورکها جوشهایی هستند که حاوی چرک بوده و در ته سفید هستند.
- ندول: این جوشها نسبت به سایر انواع پوست جدیتر بوده و در عمق بیشتری از پوست قرارگرفتهاند. این نوع جوش دردناک بوده و معمولاً اثر آن بر روی پوست میماند.
- کیست: همانند نودالها، این نوع جوشها نیز عمیق بوده، دردناک و چرکین هستند و معمولاً جای آنها بر پوست باقی میماند.
با توجه به نوع جوش، معمولاً درمانهای PCOS و درمانهای هورمونی برای خانمها بسیار مؤثر است.
درمان
آنتیبیوتیکها
یکی از راههای درمان جوش صورت، استفاده از آنتیبیوتیکهاست که بیشتر جهت درمان جوشهای ملتهب توصیه میشود. آنتیبیوتیکها به دو صورت خوراکی و موضعی موجود میباشند. به عنوان مثال کلیندامایسین یک آنتیبیوتیک موضعی مؤثر جهت درمان آکنه است. بعد از تمیز کردن و شستن پوست، دارو بر روی آن مالیده شده و باعث کنترل جوشهای موجود در آن قسمت میشود. متأسفانه استفاده از کلیندامایسین باعث تحریک، سوزش و پوستهپوسته شدن پوست میشود لذا استفاده طولانیمدت از آن توصیه نمیگردد. اگر جوش حالت شدیدتری داشته باشد آنتیبیوتیکهای خوراکی تجویز میشود. استفاده از آنتیبیوتیک ممکن است باعث ایجاد عوارضی از جمله آلرژی به دارو، دل بهم زدگی، عفونت کاندیدا و حساسیت به نور گردد.
رتینوئیدهای موضعی (پمادهای ویتامین A)
رتینوئیدهای موضعی، پمادهای درمانی است که از ویتامین A مشتق میشوند. این پمادها باعث بهبود قابل برگشت سلولهای پوستی میشوند و تولید چربی پوست را کنترل میکنند. معمولاً رتینوئیدها به همراه آنتیبیوتیک تجویز میشوند و میتوانند تا 70 درصد از ظاهر جوشها را بهبود بخشند. متأسفانه برخی از افراد نسبت به رتینوئیدها واکنش حساسیت نشان میدهند و پوستشان حساس میشود. افرادی که این نوع واکنش را دارند، باید استفاده از آن را متوقف کنند. با استفاده طولانیمدت از رتینوئیدها، بیمار ممکن است با عوارضی نظیر تحریک، سوزش، قرمزی و پوستهشدن پوست روبهرو شود.
آکوتان (ایزوترتینوئین)
آکوتان یک داروی خوراکی است که جهت درمان جوشهای شدید بسیار مؤثر است. این دارو نیز گرفته شده از ویتامین A بوده و تا 20 هفته میتوان از آن استفاده کرد. این دارو تا 58 درصد اندازه غدد چربی را کم کرده و میزان چربی تولید شده توسط غدد را نیز تا 80 درصد کاهش میدهد. این مسئله باعث کم شدن غذا برای باکتریهای تولید کننده جوش میشود. این دارو سرعت تغییر و تبدیل سلولهای پوست را کم کرده و باعث کاهش امکان بسته شدن منافذ میشود. آکوتان خاصیت ضدالتهابی ضعیفی را نیز دارا بوده که در درمان جوشها مؤثر است.
درمان با لیزر و نور
لیزر پوست و درمان با نور باعث توقف تولید چربی و کاهش تعداد باکتریها در پوست به طور موقت میشود. برخی از انواع لیزر باعث از بین بردن جای جوش نیز میگردد.
قبل از عمل ممکن است پزشک از یک داروی حساسگر به نور جهت حساس کردن پوست شما به نور استفاده کند. جهت تکمیل روند درمان معمولاً لازم است چندین جلسه عمل لیزر درمانی و نوردرمانی تکرار شود. در این روش باکتریهای جوش توسط پالسهای نور و انرژی گرمایی از بین میروند. این روش درمانی، باعث شکسته شدن غدد چربی و در نتیجه کاهش تولید چربی در پوست میشود. از جمله عوارض این روش درمان جوش صورت با لیزر درد، قرمزی موقت و حساس شدن پوست به نور خورشید است.
میکرودرم
میکرودرم از جمله روشهای درمانی محبوب جوش صورت بوده که باعث بهبودی بافت پوست، جوشهای سرسیاه یا سرسفید و اصلاح قسمتهای تغییر رنگ داده پوست میشود.
این روش درمانی زیبایی سطحی هم برای صورت و هم بدن کارایی داشته و نسبت به پیلینگهای شیمیایی جایگزین بسیار مناسبی جهت درمان جوشهای ملایم و غیر متورم میباشد.
تزریق استروئید
تزریق استروئید بیشتر برای انواعی از جوش که دارای تودههای دردناک در زیر پوست است (نودال و کیست)، استفاده میشود. معمولاً درمان این نوع جوشها چند هفته طول میکشد. پس از تزریق استروئید، تودههای زیر پوست صاف شده و پوست در عرض 2 تا 4 هفته بهبودی مییابد.
درمان جای جوش
یکی از مراحل مهم درمان موفق جوش، بهبود ظاهر پوست است. بیمارانی که به جوشهای شدید کیستی مبتلا بودهاند معمولاً در گونهها و یا سایر قسمتهای قابل دیدن پوست دارای جای جوش هستند. درمان جای جوش روشهای مختلفی دارد: میکرودرم که یک روش غشایی است و باعث صافی بافت پوست میشود. میکرونیدلینگ که در دهههای اخیر بسیار مرسوم بوده و جهت از بین بردن گودیهای ایجاد شده توسط جوشها استفاده میشود. تزریق ژل که در درمان جای جوش بسیار مؤثر است.
ممنوعیتها
جهت جلوگیری از بروز جوش صورت موارد زیر را رعایت نمایید:
- پوست خود را روزانه دو بار توسط یک پاککننده ملایم و بدون الکل شسته و با آب ولرم آبکشی نمایید. بهترین راه جهت شستن صورت استفاده از نوک انگشتان است. هرگز صورتتان را مالش ندهید زیرا این کار باعث تحریک پوست و بدتر شدن جوشها میشود.
- بعد از تعریق حتماً دوش بگیرید. عرق بدن باعث بسته شدن منافذ پوست میشود.
- به طور منظم موهای خود را بشویید بخصوص اگر در قسمت پیشانی و خط موها دارای جوش هستید.
- مواد آرایشی و ضد آفتابهای بدون چربی، برپایه آب و ضد جوش استفاده کنید. مواد آرایشی بر پایه پودر، اثر مخرب کمتری نسبت به کرمها بر جوش دارند. سعی کنید قبل از خواب حتماً مواد آرایشی را از پوست خود بشویید.