صاف کردن تیغه بینی (عمل جراحی انحراف و کجی بینی)

هیچ بینی‌ بی‌نقص نیست. در واقع، بینی بیشتر ما کمی انحراف دارد که می‌توانیم با انجام عمل جراحی انحراف بینی (سپتوپلاستی) آن را اصلاح کنیم. عمل جراحی انحراف بینی عملی است که در مرکز بینی یا تیغه بینی (سپتوم) انجام شده و باعث صاف شدن و تراز شدن بینی می‌شود. حتماً شما افرادی را دیده‌اید که بینی آنها به میزان زیادی انحراف دارد. این افراد متقاضیان مناسب برای انجام عمل جراحی انحراف بینی هستند. هنوز بسیاری از ما دچار انحراف بینی هستیم و این بیماری باعث ایجاد مشکلات تنفسی و خواب شده و غالباً احتمال ابتلا به عارضه مهلک آپنه در خواب نیز وجود دارد.

انحراف بینی چیست؟

تیغه بینی یا سپتوم، غضروفی است در بینی که دو طرف بینی (نوستریل) را از هم جدا کرده است. معمولاً این تیغه وسط قرار گرفته و نوستریل یا سوراخ‌های بینی را به دو قسمت مساوی تقسیم می‌کند. به هر حال، در برخی افراد، ممکن است این گونه نباشد. حفره‌های بینی در برخی از افراد مساوی و هم‌شکل نیستند و یکی از نوستریل‌ها بزرگ‌تر از دیگری است. عدم‌ تساوی شدید دو نوستریل بینی، انحراف بینی نامیده می‌شود. این عارضه می‌تواند باعث بروز مشکلاتی مانند گرفتگی بینی یا اختلالات تنفسی شود. انحراف تیغه بینی یک عارضه شایع است. بر اساس آمار انجمن گوش و حلق و بینی و عمل‌های جراحی سر و گردن آمریکا، 80 درصد از تیغه‌های بینی درجاتی از انحراف را دارند. اگر انحراف بینی باعث بروز مشکلاتی برای سلامتی شده یا تأثیر منفی بر کیفیت زندگی داشته باشد به توجه و اقدامات پزشکی نیاز دارد.

علت انحراف بینی چیست؟

انحراف بینی ممکن است مادرزادی باشد یعنی فرد با این عارضه متولد شده باشد. همچنین ممکن است انحراف بینی به دلیل بروز برخی حوادث و شکستگی بینی به وجود آمده باشد. این آسیب‌دیدگی‌ها غالباً در ورزش‌های پر برخورد، دعوا یا تصادفات اتومبیل رخ می‌دهند. ممکن است انحراف بینی با افزایش سن تشدید شود.

علائم

بیشتر علائم افراد مبتلا به انحراف بینی جزئی هستند که دیده نمی‌شود. برخی از علائم ابتلا به انحراف بینی عبارتند از:

• اختلالات تنفسی به خصوص در هنگام تنفس از طریق بینی
• نفس کشیدن از یک طرف بینی ساده‌تر است.
• خونریزی بینی (خون‌ دماغ شدن)
• عفونت‌های سینوسی
• خشکی در یکی از سوراخ‌های بینی
• خروپف و شنیده شدن صدای نفس کشیدن در هنگام خواب
• گرفتگی بینی

انحراف شدید بینی با درد صورت همراه است. در صورتی که شما مکرراً خون‌ دماغ شده یا به عفونت‌های سینوسی مبتلا می‌شوید باید به پزشک مراجعه کنید. همچنین در صورتی که دچار مشکلات تنفسی شدید که بر کیفیت زندگی شما تأثیر می‌گذارد باید به پزشک مراجعه کنید.

 انحراف بینی چگونه تشخیص داده می‌شود؟

برای تشخیص انحراف بینی، پزشک ابتدا بینی شما را با اسپکولوم بینی معاینه می‌کند. پزشک محل تیغه بینی و تأثیر آن بر سایز نوستریل‌ها را بررسی می‌کند. همچنین وی سؤالاتی در مورد خواب، خروپف، مشکلات سینوسی و مشکلات تنفسی از شما می‌پرسد.

درمان

در وهله اول پزشک داروهایی برای کاهش علائم یا احتمالاً درمان برای شما تجویز می‌کند. در صورتی که علائم با دارو و تلاش‌های درمانی دیگر رفع نشد، پزشک انجام عمل جراحی انحراف تیغه بینی که به آن سپتوپلاستی هم گفته می‌شود را به شما پیشنهاد می‌دهد.

عمل جراحی انحراف بینی

برای آماده شدن جهت انجام عمل جراحی انحراف بینی شما باید دو هفته قبل از عمل از مصرف داروهایی مانند آسپیرین و ایبوپروفن پرهیز کنید. این داروها ممکن است باعث افزایش خونریزی شوند. شما همچنین باید سیگار کشیدن را نیز متوقف کنید زیرا در فرایند بهبودی شما اختلال ایجاد می‌کند.

نحوه انجام عمل

عمل جراحی انحراف بینی تحت بیهوشی و در مدت 90 دقیقه انجام می‌شود. نحوه بیهوشی به وضعیت شما و نظر جراح بستگی دارد و ممکن است عمومی یا موضعی باشد. در خلال عمل جراحی، جراح تیغه بینی را شکافته تا به استخوان و غضروف بینی دسترسی پیدا کند. سپس تیغه بینی و مجاری بینی را صاف می‌کند. ممکن است در سوراخ‌های بینی، اسپلینت های سیلیکونی قرار داده شود تا تیغه را نگه دارد و در نهایت شکاف عمل به وسیله بخیه بسته می‌شود.

دوران نقاهت و بهبودی

در دوران بهبودی و نقاهت پس از عمل جراحی انحراف بینی، پزشک برخی داروها را برای شما تجویز می‌کند. با مصرف این داروها احتمال بروز عفونت‌های پس از عمل جراحی کم شده و درد و ناراحتی‌های شما کنترل می‌شود. مصرف داروهایی که پزشک برای شما تجویز می‌کند از اهمیت بالایی برخوردار است. باید از گسستگی و تخریب بینی در دوران نقاهت و بهبودی جلوگیری کنید. تیغه بینی 3 تا 6 ماه پس از عمل جراحی تثبیت می‌شود. برخی تغییرات نیز ممکن است تا یک سال پس از عمل ایجاد شوند. برای پیشگیری بروز این تغییرات باید حتی‌المقدور از ضربه خوردن بینی جلوگیری کنید.

پس از انجام عمل جراحی شما باید با رعایت نکات زیر به تسریع روند بهبودی کمک کنید:

• از بینی خود نفس نکشید.
• سر خود را در هنگام خوابیدن بالا نگه دارید.
• از انجام تمرینات ورزشی سنگین از جمله ورزش‌های قلبی عروقی خودداری کنید.
• لباس‌هایی بپوشید که دکمه‌دار باشد و برای پوشیدن آنها فشاری بر بینی وارد نشود.

عوارض انحراف بینی

در صورتی که انحراف بینی شدید خود را درمان نکنید، ممکن است مشکلات و عوارضی برای شما ایجاد شود. عوارض شایع انحراف بینی، گرفتگی یک یا هر دو سوراخ بینی است. برخی دیگر از عوارض انحراف بینی عبارتند از:

• مشکلات مزمن سینوسی
• صدای بلند نفس کشیدن در هنگام خواب
• اختلالات خواب
• فقط می‌توانید به یک سمت بخوابید

برخی دیگر از عوارض عبارتند از:

• خون‌ دماغ شدن
• درد صورت
• خشکی دهان
• اختلالات خواب
• فشار یا گرفتگی در مجاری بینی

 عوارض

شما پس از انجام عمل جراحی بلافاصله برای بررسی عوارض احتمالی تحت نظارت قرار می‌گیرید و می‌توانید در همان روز که عمل را انجام داده‌اید به منزل بازگردید. عمل جراحی انحراف بینی یا سپتوپلاستی معمولاً برای بیشتر افرادی که می‌توانند تحت بیهوشی قرار گیرند بی‌خطر است. برخی از خطرات احتمالی عبارتند از:

• تغییر شکل بینی
• باقی ماندن مشکل حتی پس از انجام عمل جراحی
• خونریزی شدید
• کاهش حس بویایی
• بی‌حسی موقتی در لثه‌ها و دندان‌های بالایی
• هماتوم سپتال (تجمع خون زیر پوست)

هزینه

هزینه جراحی سپتوپلاستی عمل انحراف بینی به عوامل متفاوتی بستگی دارد که شامل دستمزد جراح، هزینه بیهوشی و دیگر امکانات مورد استفاده در طول عمل می‌باشد. قیمت کلی جراحی می‌تواند از شهری به شهر دیگر نیز متفاوت باشد.