وجود جای جوش باقیمانده بر روی پوست ممکن است به علت واکنش ژنتیکی منحصر به فرد پوست فرد نسبت به التهاب باشد. به این صورت، افرادی که پوست آنها “عکسالعمل ثانویه به التهاب” نشان میدهند، به طور معمول بیشتر به ایجاد جای جوش در پوست تمایل دارند، در حالی که افراد دیگر که پوست آنها “عکسالعمل اولیه به التهاب” دارد، به طور عمده از مشکل جای جوش بر روی پوست خود جلوگیری میکنند. این شرایط میتواند توضیح دهد که چرا برخی از افراد به راحتی جای جوش میگیرند و نیاز به درمان اسکار جوش دارند، در حالی که دیگران حتی پس از گذشت مدت زمانی از جوش زدن، پوست صاف و بدون جای جوشی دارند.
در کلینیک رازی، متخصصان ما از سالها تلاش و تجربه خود در درمان همه انواع جای جوش بهره گرفته و به این ترتیب از آخرین، معتبرترین و بهترین روشهای درمان برای رفع مشکل جای جوش و از بین بردن آکنه بر روی پوست صورت و بدن بیماران استفاده میکنند.
انواع مختلف جای جوشها بر روی پوست
لکههای آیس پیک (Icepick). این لکهها به صورت حفرههای عمیق با طول کمتر از 2 میلیمتر بر روی پوست قابل مشاهده هستند. این لکهها در نواحی مختلف پوست گسترش پیدا کرده و به آن ظاهر سوراخ شدن با یک یخ خردکن میدهند.
لکههای بوکس کار (Boxcar). این لکهها گوشهدار بوده و لبههای تیز عمودی دارند و شبیه لکههای بهجا مانده از بیماری آبلهمرغان هستند. جای باقیمانده از این لکهها بر روی پوست میتواند گود یا فرورفته باشد و در اکثر مواقع بر روی گونهها و شقیقهها ایجاد میشوند.
لکههای غلتکی. این لکهها در نتیجه آسیب وارد شده به سطوح زیر پوست ایجاد میشوند. به این ترتیب پوست فرد ظاهر موج گونه پیدا خواهد کرد. این لکهها در اکثر مواقع عریض بوده و فرورفته میباشند.
لکههای هیپرتروفیک. این لکهها اغلب برآمده و ناهموار هستند. در اکثر مواقع این لکهها در ناحیه کمر و سینه مشاهده میشوند، اما امکان مشاهده آنها بر روی پوست گردن و صورت نیز وجود دارد. این لکهها اغلب در نتیجه جوش زدن شدید پوست (ایجاد کیست یا ندول) ایجاد شده و معمولاً در ناحیه داخلی مربوط به جراحت اولیه تشکیل میشوند. همواره امکان دارد اندازه این لکهها با گذشت زمان کاهش پیدا کند.
درمان جای جوش و آکنه در کلینیک رازی
آکنه یکی از دلایل رایج برای مشاهده جای جوش بر روی پوست است. این نوع جای جوش نه تنها به ساختار پوست فرد آسیب وارد میکند، بلکه میتواند تاثیر منفی برای اعتماد به نفس فرد داشته باشد. روشهای درمان قابل استفاده برای از بین بردن جای جوش در کلینیک رازی به شرح زیر هستند:
درم آبریژن
درم آبریژن که به عنوان آبریژن نیز شناخته میشود، یک درمان پوستی است که در آن لایههای بالاتر پوست برداشته میشوند. این روش درمان جای آکنه بسیار دردناک است و به همین خاطر نیازمند استفاده از بیحسی در طول درمان میباشد. به این منظور فرد معالج از یک ابزار مخصوص با سرعت چرخش بالا برای سایش لایههای بالای پوست تحت عنوان اپیدرم یا روپوست استفاده میکند. درم آبریژن یک تکنیک درمانی موثر است که میتواند در درمان جای جوشهای کمعمق و سطحی مورد استفاده قرار گیرد. در واقع این روش برای از بین بردن جای جوش عمیق مناسب نیست.
درمان: لکههای بوکس کار، آیس پیک، غلتکی
میکرودرم آبریژن
میکرودرم آبریژن اغلب با درم آبریژن اشتباه گرفته میشود، اما این روشهای درمان بسیار متفاوت هستند. در حقیقت میکرودرم آبریژن یک درمان سطحی است که اغلب در یک مرکز آبدرمانی یا زیبایی مورد استفاده قرار میگیرد و دارای تاثیر درمانی خاص برای جای جوش نیست. به این ترتیب از این روش فقط به منظور بهبود ساختار پوست و افزایش درخشندگی آن استفاده میشود. در طول درمان با این روش، یک ابزار مخصوص، کریستالهای بسیار ریز را با سرعت زیاد به سمت پوست پرتاب کرده و سپس آنها را از روی پوست جمع میکند. سایش ایجاد شده با این روش میتواند باعث از بین رفتن یک لایه بسیار نازک از سلولهای خارجی پوست شود. تاثیرات ناشی از این روش درمان زیبایی فقط میتواند شبیه به یک لایه برداری شیمیایی سبک باشد.
درمان: لکههای قرمز پوست
لایهبرداری شیمیایی سبک
در این روش از یک محلول حاوی آلفا هیدروکسی اسید (AHA) یا بتا هیدروکسی اسید (BHA) از طریق گاز یا گلوله نخی بر روی پوست بیمار استفاده شده و سپس تاثیر این ماده با شستن پوست خنثی میشود. این محلول میتواند باعث لایهبرداری پوست شده و لایههای بالاتر آن را از بین ببرد. لایهبرداری شیمیایی سبک با هدف بهبود مشکلات سطحی پوست در نظر گرفته شده و برای درمان اکثر موارد جای جوش و آکنه مناسب نمیباشد.
درمان: لکههای قرمز پوست
لایهبرداری شیمیایی (متوسط)
در این حالت از یک نوع خاص اسیداستیک (TCA) بر روی پوست استفاده میشود تا به این ترتیب لایههای بالای پوست برداشته شوند. علاوه بر این امکان استفاده از سایر انواع اسیدها همچون گلیکول اسید و سالیسیلیک اسید نیز برای این روش لایهبرداری وجود دارد. این روش درمان برای از بین بردن مشکلات محدود در سطح پوست استفاده شده و احتمالاً تاثیر قابل توجه در درمان جای جوش و آکنه ندارد.
درمان: لکههای بوکس کار، آیس پیک، غلتکی
لایهبرداری شیمیایی (عمیق)
به این منظور یک جراح پلاستیک یا متخصص پوست از یک محلول کاملاً اسیدی (معمولاً فنول) بر روی پوست بیمار استفاده کرده و به این ترتیب لایههای سطحی و نیز لایههای عمیق پوست را از بین میبرد. به این ترتیب در ادامه پوست جدید در محل پوست از بین رفته تشکیل خواهد شد. لایهبرداری شیمیایی عمیق یک درمان حرفهای است که نیازمند مراقبت دقیق از وضعیت عملکرد قلب و ریه بیمار و هیدراسیون وریدی در طول درمان است. همچنین توجه داشته باشید ماده استفاده شده به این منظور (فنول) میتواند برای عملکرد کلیهها خطرناک باشد.
درمان: جای جوش بوکس کار، آیس پیک، غلتکی
لیزر دیاکسیدکربن
در این روش از لیزر برای برداشتن لایههای روی پوست استفاده شده و به این ترتیب پوست جدید در محل درمان تشکیل میشود. از نظر تئوریک نتایج این روش درمانی به خاطر امکان نفوذ کنترلشده لیزر به لایههای عمیقتر پوست در مقایسه با سایر روشها موثرتر میباشد. به این ترتیب برای درمان با این روش، لیزر از روی پوست ناحیه تحت درمان برای 1 تا 3 بار عبور داده میشود. طول مدت درمان با این روش برای نواحی کوچک فقط چند دقیقه و برای نواحی بزرگتر یک ساعت یا بیشتر است. در این درمان از بیحسی موضعی برای بیمار استفاده میشود. لیزر دیاکسیدکربن در مقایسه با لیزر اریاگ (Er:YAG) از قدرت به نسبت بیشتر برخوردار است و به همین خاطر امکان ایجاد نتایج درمانی بهتر برای بیمار از طریق آن وجود دارد. به هر حال این شرایط باعث میشود عوارض جانبی و طول دوره ریکاوری لیزر دیاکسید کربن بطور مشخص افزایش پیدا کند.
درمان: جای جوش بوکس کار، آیس پیک، غلتکی
لیزر اریاگ (Er:YAG)
در این درمان از لیزر برای برداشتن لایههای پوست استفاده شده و به این ترتیب پوست جدید در محل رشد میکند. این روش درمانی از نظر تئوریک و عملی شباهت فراوان با لیزر دیاکسید کربن دارد. به هر حال بطور خاص لیزر اریاگ به این منظور طراحی شده که بتوان درمانهای خفیفتر را با عوارض جانبی به نسبت کمتر در مقایسه با لیزر دیاکسیدکربن بر روی بیماران انجام داد.
درمان: جای جوش بوکس کار، آیس پیک، غلتکی
لیزر فراکشنال
لیزر فراکشنال گاهی اوقات لیزر معادل نیدلینگ پوست نیز نامیده میشود. این روش فقط میتواند یک بخش از پوست که دچار لکههای ریز موضعی شده را درمان کند. در حقیقت لیزر فراکشنال ضعیفتر از لیزر دیاکسید کربن و لیزر اریاگ است و به همین خاطر نتایج درمانی و عوارض جانبی به نسبت خفیفتر دارد.
درمان: جای جوش بوکس کار، آیس پیک، غلتکی
تکنیک پانچ
امروزه پزشکان برای درمان جای جوش و آکنههای عمیق ایجاد شده بر روی صورت از یک روش درمانی به نام تکنیک پانچ استفاده میکنند. این روش درمان زیبایی به صورت عمل جراحی و با استفاده از یک ابزار پانچ بر روی بیمار انجام میشود. به این ترتیب ابزار پانچ جای جوش را از روی پوست برمیدارد. با وجودی که این روش بطور خاص برای درمان جای جوشهای عمیق ایجاد شده بر روی پوست مناسب است، اما باعث میشود جراحتهای محدود بر روی پوست پس از درمان باقی بماند. در نهایت بیمار میتواند جراحتهای خفیف باقیمانده بر روی پوست خود در نتیجه استفاده از این روش درمانی را از طریق سایر روشها همچون لیزر درمانی و میکرو درم آبریژن بر طرف نماید.
درمان: جای جوش بوکس کار، آیس پیک
ساب سیژن
در این روش جای جوش و آکنه از روی پوست برداشته و از بافت زیر آن جدا میشود. به این ترتیب جریان خون به زیر ناحیه جوش و تشکیل لخته خونی در آن امکانپذیر میشود. این لخته خونی میتواند به بافت پیوندی زیر جراحت کمک کرده و در نهایت سطح آن را با پوست خارج هماهنگ نماید. در این شرایط ممکن است از فرآیند ساکشن در روزها یا هفتههای پس از درمان به منظور تشکیل مجدد لخته خون و دستیابی به بهترین نتایج درمانی استفاده شود. ساب سیژن اغلب به همراه روشهای درمان تجدید ساختار پوست همچون درم آبریژن یا لیزر درمانی مورد استفاده قرار میگیرد. توجه داشته باشید پس از درمان با این روش، کبودی و ورم بطور معمول تا دو هفته در ناحیه تحت درمان مشاهده خواهد شد.
درمان: جای جوش غلتکی
نیدلینگ پوست یا درمان غلتکی
در این روش از سوزنهای مخصوص، ابزار تاتو بدون رنگ، یا غلتکهای خاص برای سوراخ کردن پوست با یک عمق کنترلشده استفاده میشود. به این ترتیب پوست بیمار دچار جراحتهایی میشود که در ادامه با تولید کولاژن ترمیم خواهند شد. پس از درمان با این روش، بیمار احتمالاً برای مدت 2 تا 3 روز با قرمزی و ورم در پوست خود مواجه میشود. این روش درمانی به لایه روپوست یا اپیدرم آسیب وارد نمیکند و به همین خاطر دوره ریکاوری آن کوتاه و مختصر است.
درمان: جای جوش غلتکی
تزریق استروئید
در این روش داروی استروئید بهجای جوش بیمار تزریق میشود. این دارو میتواند باعث ایجاد اختلال در واکنش التهابی پوست نسبت به جوش و آکنه شده و به این ترتیب علائم ایجاد شده بر روی پوست را کاهش دهد. نتایج این روش درمانی در بهترین حالت در مراحل اولیه تشکیل جای جوش و آکنه بر روی پوست قابل دستیابی هستند. پس از درمان با این روش نیازی به دوره ریکاوری نیست و تغییرات در وضعیت پوست را میتوان با گذشت 6 هفته از تزریقها مشاهده کرد.
درمان: جای جوش هیپرتروفیک
تزریق سیتو توکسیک یا سم سلولی
در این درمان داروی فلوئوروراسيل (Fluououracil) که یک داروی درمان سرطان است یا داروی بلئومایسین (Bleomycin) که یک داروی آنتیبیوتیک میباشد، بهجای جوشهای دارای برآمدگی یا جوشهای کلوئید (keloid) تزریق میشود تا به این ترتیب ظاهر این جراحتهای پوستی بهبود پیدا کند. این روش درمان معمولاً به همراه تزریق استروئید با غلظت کم انجام میشود تا به این ترتیب دستیابی به بهترین نتایج درمانی امکان پذیر شود.
درمان: جای جوش هیپرتروفیک
سرمادرمانی
در این روش از نیتروژن مایع بسیار سرد بر روی جای جوش با یک گلوله نخی یا به صورت اسپری استفاده میشود. طول مدت درمان با این روش میتواند چیزی حدود 10 ثانیه تا 2 دقیقه باشد. گاهی اوقات برای دستیابی به بهترین نتایج ممکن از این روش به همراه تزریق استروئید استفاده میشود. هدف از این روش درمانی رفع جای جوش صورت ، فریز کردن جای جوش و وارد کردن آسیب به بافت پوست و جراحتهای آن است. به این ترتیب بافت پوست مرده و از بین میرود و در نتیجه این شرایط بافت برآمده قبلی ناشی از جای جوش و آکنه صاف میگردد. درمان جای جوش با این روش به حدود 3 هفته زمان نیاز دارد.
درمان: جای جوش هیپرتروفیک
حجیم کردن پوست با تزریق ژل
در این روش از یک سوزن برای تزریق مواد پرکننده بهجای جوش آتروفیک (atrophic) استفاده میشود. به این منظور امروزه از مجموعه مختلفی از مواد اولیه همچون کولاژن گاوی، چربی، سیلیکون، هیالورونیکاسید، پلیلاکتیک اسید، و سایر مواد مانند آن استفاده میشود و نتایج درمان در اکثر موارد دائمی نیست. به همین خاطر دانشمندان هنوز به دنبال مواد ایده آل برای درمان با این روش هستند. هنگامی که به این منظور از بافت چربی استفاده شود، چربی مورد نیاز از سایر نقاط بدن بیمار همچون رانها، باسن و شکم گرفته میشود. توجه داشته باشید 50% چربی تزریق شده با این روش پس از 1 سال توسط بدن جذب میشود. پس از درمان با این روش از بیمار خواسته میشود برای مدت 24 ساعت حرکت عضلات صورت خود را محدود نماید.
درمان: جای جوش بوکس کار، غلتکی
دارودرمانی
بعضی از انواع خاص جای جوش و آکنه نسبت به عمل جراحی و سایر روشهای درمان غیرتهاجمی به خوبی واکنش نشان نمیدهند. این شرایط معمولاً هنگامی مشاهده میشود که تحریک لایههای رویی پوست باعث ایجاد جای جوشها و آکنههای بیشتر بر روی آن شود. به همین دلیل، امروزه بسیاری از متخصصان پوست برای درمان این مشکل از کرمهای موضعی، ژلها، و محلولهای رتینوئید (Retinoid) یا لایههای ساخته شده از ژل سیلیکون و داروی استروئید برای درمان انواع مختلف جای جوش استفاده میکنند. به هر حال توجه داشته باشید درمانهای موضعی مورد استفاده در این شرایط اثربخشی به نسبت پایین دارند و تغییرات ایجاد شده در پوست بیمار با استفاده از این روشها معمولاً محدود میباشد.
درمان: لکههای قرمز