عارضه‌های لب شکری و شکاف کام، نوعی اختلال مادرزادی است که از بدو تولد در لب و دهان نوزاد ایجاد می‌شوند. این عارضه‌ها معمولاً به دلیل ترکیب نشدن کامل دو طرف لب و سقف دهان در دوران جنینی، اتفاق می‌افتند. یک کودک ممکن است به مشکل لب شکری یا شکاف کام و یا هر دو مبتلا باشد. ابتلای همزمان به مشکل لب شکری و عارضه‌ی شکاف کام، بیشتر در نوزادان پسر شایع است. باید توجه داشت که اکثر کودکانی که به این گونه مشکلات دچار هستند، در صورتیکه به اختلالات مادرزادی دیگری مبتلا نباشند، سالم هستند و این مشکل آن‌ها به سادگی قابل درمان خواهد بود.
پس از انجام جراحی ترمیمی شکاف لب و کام، زندگی کودک شما به طرق مختلفی متحول خواهد شد. حس عزت نفس کودک شما، پس از رفتن به مدرسه دچار مشکل نخواهد شد و کودک دیگر احساس طرد شدگی را به دلیل تفاوت با سایر کودکان نخواهد داشت. علاوه بر این، توانایی آن‌ها در غذا خوردن، صحبت کردن و تنفس، نسبت به دوران قبل از جراحی بهبود خواهد یافت. بنابراین، متخصصین ما در کلینیک زیبایی رازی در خلال جلسات مشاوره و تشخیص، مناسب‌ترین زمان برای درمان را تعیین خواهند کرد و این امر می‌تواند در بازگرداندن هرچه سریعتر کودک به شرایط عادی بسیار مؤثر باشد. در صورت نیاز به دریافت مشاوره یا رزرو نوبت می توانید با شماره 02188334029 – 02188333259 تماس حاصل نمایید. همکاران ما در کلینیک زیبایی رازی آماده پاسخگویی به سوالات شما هستند.
[dopts id=”25″]
شکاف لب و کام و لب شکری
عارضه‌ی لب شکری زمانی اتفاق می‌افتد که شکافی در لب وجود داشته باشد. این شکاف می‌تواند کوچک و یا بقدری بزرگ باشد که لب بالا را به بینی متصل کند. مشکل شکاف لب و کام به دلیل عدم ترمیم شکاف کام و بسته نشدن کامل سقف دهان نوزاد در دوران مقدماتی تکامل جنینی در رحم مادر اتفاق می‌افتد. کام از دو بخش سخت کام و نرم کام تشکیل می‌شود. هر کدام از این دو بخش می‌توانند دچار این شکاف شوند.
دلایل شکاف کام و ایجاد لب شکری
هنوز علت اصلی شکاف لب و کام مشخص نیست، اما پزشکان عقیده دارند که این مشکلات می‌تواند به دلایل ژنتیکی و یا محیطی ایجاد شوند. در صورتیکه یکی از والدین یا هر دوی آن‌ها ناقل ژن مسبب شکاف لب و کام باشند، احتمال ژنتیکی بودن این مشکل بیشتر خواهد بود. علاوه بر این، آنچه شما در ایام بارداری خود انجام می‌دهید می‌تواند احتمال ابتلای کودکتان به عارضه‌ی شکاف لب و کام را افزایش دهد.
پژوهشگران معتقدند که عوامل زیر می‌توانند علت ایجاد شکاف لب و کام باشند:
- کشیدن سیگار
- مصرف مواد مخدر
- ابتلا به دیابت
- عدم دریافت ویتامین‌های لازم دوران بارداری به میزان کافی مانند اسید فولیک
مشکل شکاف لب و کام ممکن است به صورت کاملاً مستقل و یا در نتیجه‌ی سندروم‌های ژنتیکی بزرگتری مانند سندروم واندروود و یا سندروم ولو کاردیو فاشیال (VCF) ایجاد شوند. این دو سندروم، اختلالاتی ژنتیکی هستند.
مشکلات شکاف کام و لب شکری
در بسیاری از حالات، شکاف لب و کام به عنوان مشخصه برجسته‌ترین عارضه در منطقه دهان و لب شناخته می‌شود. حضور این شکاف باعث بروز یک وضعیت غیرطبیعی در سد بین دهان و بینی می‌شود و در نتیجه، ممکن است شیری که نوزاد مصرف می‌کند از بینی او خارج شود. همچنین، کودکان مبتلا به شکاف لب و کام ممکن است با مشکلات دندانی مواجه شوند، از جمله عدم حضور بعضی از دندان‌ها یا وجود دندان‌های اضافی. شکاف کام می‌تواند منجر به عفونت مکرر گوش میانی و مشکلاتی مانند سوراخ شیپور استاش در کودکان شود. این مجاری به تخلیه مایعات از گوش‌ها کمک می‌کنند و مسئول حفظ توازن فشار در دو طرف پرده گوش هستند.
مشکلات عفونت گوش و عدم تخلیه صحیح سیالات استاش می‌تواند به از دست رفتن قدرت شنوایی کودک منجر شود. همچنین، ممکن است مشکلاتی در قدرت تکلم کودک به وجود آید. این مشکلات گفتاری عموماً ناشی از تأثیراتی است که مجاری بینی بر روی صدا می‌گذارد و در عارضه شکاف کام نسبت به شکاف لب شایع‌تر است.
پیش از عمل
معمولاً در ماهای ابتدایی تولد نوزاد می‌توان برای ترمیم مشکل لب شکری او اقدام کرد. مشکل شکاف کام نیاز به اندکی صبر دارد و چند ماه بعد می‌توان به سراغ درمان آن رفت. زمان‌بندی دقیق درمان این عوارض به سلامت نوزاد، ملاحظات مربوط به رشد و تکامل او در آینده و تصمیمات پزشکی که انجام جراحی را برعهده می‌گیرد، بستگی دارد. معمولاً یک بسته‌ی اطلاعاتی قبل از عمل لب شکری به شما داده خواهد شد که تمام آنچه را که شما باید تا تاریخ جراحی نوزاد خود بدانید، در اختیار شما قرار می‌دهد. جراح دستورالعمل مشخصی را در مورد چگونگی آماده‌سازی برای جراحی به شما خواهد داد که حاوی توصیه‌هایی در مورد تغذیه و مصرف و یا منع مصرف برخی از ویتامین‌ها و داروهای خاص است.
درمان
بسته به میزان شدت عارضه‌ی شکاف لب و کام و یا لب شکری، روش درمانی مناسبی برای کودک انتخاب می‌شود. این درمان‌ها غالباً انجام چندین جراحی برای بستن شکاف و بازسازی چهره را شامل می‌شوند. مطلوب است که جراحی‌های ترمیمی عارضه‌ی شکاف لب و کام و لب شکری قبل از یک سالگی کودک انجام شوند. با این حال ممکن است جراحی‌های ترمیمی اضافه‌تری نیاز باشند که می‌توان آن‌ها را تا دوران نوجوانی کودک به تعویق انداخت.
جراحی لب شکری
در طی جراحی، کودک تحت بی‌هوشی قرار می‌گیرد و جراح از بافت و پوست دو طرف شکاف، برای عریض‌تر کردن لب و بستن شکاف استفاده خواهد کرد. برای اینکار جراح، برشی را از لب به سوراخ بینی ایجاد می‌کند. سپس دو طرف لب جمع شده و بخیه زده می‌شوند. در این مرحله، از بافت این ناحیه برای بازآرایی و بستن لب به میزان لازم استفاده می‌شود.
علاوه بر بستن لب این عمل، موقعیت عضلات لب بالا را تغییر خواهد داد و از این طریق عملکرد طبیعی لب را اصلاح و عمل شیر خوردن را تسهیل می‌کند. در برخی از موارد، ممکن است به انجام جراحی ثانویه‌ای نیاز باشد. به عنوان مثال، بیماران مبتلا به شکاف دو طرفه‌ی لب، ممکن است برای انجام جراحی تکمیلی دوم، مدتی کوتاه، در حدود یک ماه، در بیمارستان بستری شوند.
پس از جراحی لب شکری
- ممکن است کودک شما کج خلق شود و دردی خفیف را احساس کند.
- ممکن است برای جلوگیری از مالش محل تحت عمل توسط کودک، مجبور به پوشاندن آرنج او بود.
- تورم، کبودی، خون‌مردگی اطراف محل بخیه‌ها امری طبیعی است. بخیه‌ها پس پنج تا هفت روز جذب و یا کشیده خواهند شد.
عمل شکاف لب و کام
تکنیک‌های مختلفی مانند Z-plasty و یا V-Y-pushback برای ترمیم عارضه‌ی شکاف کام مورد استفاده قرار می‌گیرند. در طی این عمل‌ها، شکاف کام در سه سطح بسته خواهد شد: سطح داخلی، که دیواره‌ی بینی را شکل می‌دهد؛ سطح میانی، که عضلات انتهایی کام را در بر می‌گیرد؛ و آخرین سطح که غشاهای مخاطی را شامل می‌شود. عمل ترمیم کام، علاوه بر اینکه این لایه‌ها را می‌بندد، موقعیت عضلات پالاتال را نیز طی عملی با نام اینتراولار ولوپلاستی، تغییر می‌دهد. این عمل، عضلات را به موقعیت طبیعی خود بازمی‌گرداند که منجر به بهترین عملکرد کام در حین حرف زدن، جویدن و بلعیدن غذا می‌شود. جراحی ترمیمی شکاف کام حفره‌های دهانی و بینی را از هم جدا می‌کند. این جداسازی، دریچه‌های آب‌بندی شده و هوابندی شده‌ای را ایجاد می‌کند که برای تکلم عادی فرد لازم خواهند بود. این جراحی همچنین در مراقبت از رشد صورت و رشد مناسب دندان‌ها نیز بسیار مؤثر خواهد بود. پس از اینکه جراحی ترمیمی لب و کام انجام شد، معمولاً تا چندین سال نیاز به هیچگونه جراحی اضافه‌تری نخواهد بود. معمولاً بخشی از کام، به منظور فراهم آوردن فضای کافی برای رشد دهان، کام و فک، باز باقی می‌ماند.
پس از جراحی شکاف کام
- احتمالا کودک درد و ناراحتی بیشتری را در مقایسه با جراحی ترمیمی لب شکری تجربه خواهد کرد.
- ممکن است کودک دچار احتقان بینی شود. این مشکل را می‌توان با مصرف دارو رفع کرد.
- ممکن است کودک برای یک تا سه روز در بیمارستان بستری شود. در این مدت برای جلوگیری از عفونت به او آنتی‌بیوتیک داده خواهد شد.
رژیم غذایی و فعالیت‌های پس از جراحی
ممکن است پس از جراحی پزشک به شما اجازه دهد تا با شیر مادر، شیشه شیر و ظرف مخصوص نوزاد خود را تغذیه کنید. بهتر است برای 7 تا 10 روز پس از جراحی، رژیم غذایی نرمی برای نوزاد در نظر گرفته شود. برای کودکان بزرگتر و خردسالان می‌توان از غذاهای نرم متناسب با سن آن‌ها از قبیل غذای مخصوص کودک، بستنی، ماست، پوره سیب‌زمینی و ژلاتین استفاده کرد.
کودک شما می‌تواند پس از جراحی، به آرامی راه رود یا بازی کند. از دویدن و حضور او در بازی‌های خشن (به عنوان مثال کشتی، کوه‌نوردی) و یا بازی با اسباب‌بازی‌های دهانی برای یک تا دو هفته پس از جراحی جلوگیری نمایید. پزشک کودک شما، زمانی که کودک بتواند با خیال راحت به فعالیت‌های روزمره‌ی خود بازگردد را به شما اعلام خواهد کرد.
