ترمیم و درمان جای سوختگی‌ها با جراحی پلاستیک

پس از بهبود زخم‌های ناشی از سوختگی، جراحی ترمیم جای سوختگی ممکن است انجام شود. هدف از این جراحی، بهبود عملکرد و زیبایی قسمتی از بدن که سوختگی دیده است، است. این جراحی شامل تغییر و اصلاح بافت اسکار با استفاده از روش‌های جراحی و غیرجراحی است. اثربخشی درمان بافت‌های سوخته معمولاً پس از چند ماه قابل مشاهده است و در بعضی موارد، اسکارهای جدید ممکن است شکل گیرند، به ویژه در بیماران جوان که هنوز در دوره رشد قرار دارند. برخی افراد ممکن است پس از بهبود زخم‌های سوختگی، نیاز به جراحی ترمیمی داشته باشند که این نوع جراحی معمولاً توسط جراحان پلاستیک انجام می‌شود. هدف اصلی از این جراحی درمان سوختگی، بهبود عملکرد و ظاهر ناحیه مورد تاثیر سوختگی است.

 

مزایا

---

با انجام عمل جراحی نمی‌توان همه جاهای سوختگی را اصلاح کرد اما با این کار می‌توان عملکرد پایه قسمت سوخته را بهبود بخشیده و جاهای سوختگی را کمتر کرد به طوری که کمتر جلب توجه کنند. جاهای سوختگی باعث ایجاد محدودیت‌های حرکتی گردن، شانه، دست‌ها یا پاها می‌شوند. اغلب عمل‌های جراحی برای کاهش انقباض و افزایش دامنه حرکتی انجام می‌شوند. جاهای سوختگی روی صورت که باعث ایجاد مشکلاتی برای پلک‌ها، لب‌ها، بینی یا موها می‌شوند را می‌توان به کمک عمل‌های ترمیمی جای سوختگی کاهش داد. جاهای سوختگی که به طور غیرعادی ضخیم و پهن شده و تغییر رنگ داده‌اند را نیز می‌توان به کمک برخی روش‌های درمانی جراحی و غیر جراحی درمان نمود.

متقاضیان انجام عمل‌های ترمیمی جای سوختگی چه کسانی هستند؟

---

بیمارانی که دچار سوختگی‌های الکتریکی، سوختگی‌های شیمیایی، سوختگی‌های حرارتی و سوختگی‌های تماسی (سوختگی‌های ناشی از تماس با اجاق گاز، فر، اتو و…) شده‌اند باید بدانند که با انجام این عمل‌های جراحی، جاهای سوختگی روی بدن آنها به طور کامل بهبود نمی‌یابد اما این اسکارها به میزان زیادی کاهش یافته و کمتر جلب توجه می‌کنند. بیمارانی که حرکات آنها به دلیل سفت شدن جاهای سوختگی محدود شده است می‌توانند از مزایای این عمل‌های جراحی بهره گیرند.

آماده‌سازی

---

اولین گام برای درمان، مشاوره با جراح است. این ارتباط به شما در دست‌یابی به نتایج مطلوبی که در نظر دارید بسیار مؤثر است. شما این فرصت را خواهید داشت تا در مورد نتایج مورد نظر خود پس از انجام عمل جراحی با جراح صحبت کرده و تبادل‌نظر کنید. شما و جراح باید به یک درک مشترک در مورد آنچه از انجام این عمل‌های جراحی انتظار دارید برسید و از منافع بلند مدت آن بهره ببرید. در طول اولین جلسه مشاوره شما باید انتظار داشته باشید که:

• سوابق پزشکی شما شامل اطلاعات عمل‌های جراحی که قبلاً انجام داده‌اید، سوابق پزشکی گذشته و فعلی شما و داروها و مکمل‌های گیاهی که استفاده می‌کنید مورد بررسی قرار گیرد.
• جراح شما را به طور کامل مورد معاینه قرار دهد.
• جراح در مورد خطرات احتمالی و عوارض جانبی عمل با شما صحبت کند.

جراح دستورالعمل‌های خاص آماده‌سازی برای عمل را به شما می‌دهد که شامل راهنمای تمیز کردن پوست قبل از انجام عمل، خوردن، آشامیدن، سیگار کشیدن و مصرف یا قطع مصرف برخی داروها و ویتامین‌ها می‌شود.

نحوه انجام عمل جراحی ترمیم جای سوختگی

---

هر بیماری متفاوت است و جراح بهترین روش جراحی و برنامه درمانی مناسب شما را انتخاب می‌کند. عمل جراحی شامل مراحل زیر می‌شود:

اسپیلیتینگ 

استفاده از اسپلینت در مدیریت انقباضات پوست بسیار مؤثر است و جزئی ناجزایی از برنامه توان‌بخشی درمان سوختگی است. مناطق سوختگی، علاوه بر اینکه انقباض می‌کنند، باعث کوتاه شدن قسمت آسیب‌دیده نیز می‌شوند. این اسکارها معمولاً منجر به ایجاد نواری در اطراف تورفتگی‌ها و مفاصل بدن می‌شوند، به خصوص در مناطقی مانند گردن، زیربغل و زانو. اسپلینت به نظر می‌رسد باعث تغییر شکل بافت اسکاری شده و حفظ آناتومی قسمت مورد تأثیر در بدن می‌شود. با استفاده از اسپلینت، فشار کنترل شده و به آرامی بر روی بافت نرم اعمال می‌شود، که این امکان را فراهم می‌کند تا شکل بافت تغییر کند. اسپلینت‌ها از مواد مختلفی ساخته می‌شوند، اما بهترین مواد برای ساخت اسپلینت‌ها، ترموپلاستیک‌های دماپایین هستند. این مواد سبک و قابل فرم‌گیری هستند و به راحتی تغییر شکل می‌دهند. همچنین، استفاده از آنها نیز بسیار آسان است.

 پیوند پوست 

در پیوند پوست، پوست سالم از قسمت دیگری از بدن برداشته شده و به قسمت دیگر پیوند داده می‌شود. این لایه پیوندی ممکن است شامل بخشی از لایه‌های عمیق پوست باشد یا کل درم پیوند زده شود. پوست معمولاً از قسمتی از بدن که در زیر لباس قرار می‌گیرد برداشته می‌شود و جای آن نیز برای همیشه باقی می‌ماند. طول دوره بهبود پس از پیوند پوست سه ماه یا بیشتر طول کشیده که به تعداد لایه‌های پیوندی پوست بستگی دارد.

 میکروسرجری

میکروسرجری به هر عملی که در آن جراح از میکروسکوپ برای کمک در انجام عمل ترمیمی استفاده کند اطلاق می‌شود. این نوع عمل غالباً زمانی انجام می‌شود که عروق خونی یا عصب‌ها نیاز به ترمیم یا اتصال مجدد داشته باشند.

عمل فلپ آزاد

در عمل فلپ باز نیز مانند عمل پیوند پوست، بافت از قسمتی از بدن برداشته شده و در قسمت دیگر بدن پیوند زده می‌شود. در حین انجام عمل فلپ آزاد، عضلات، پوست یا استخوان همراه با سیستم خون‌رسانی خود به طور کامل پیوند زده می‌شود. طول دوره بهبودی پس از انجام این نوع عمل جراحی طولانی‌تر بوده و بهبودی کامل پس از گذشت 8 هفته یا بیشتر حاصل می‌شود.

گسترش بافت

گسترش بافت برای این انجام می‌شود که بدن برای رشد دوباره پوست سالم تلاش کند. یک بالون اکسپندر زیر ناحیه‌ای از پوست که باید رشد کند قرار داده می‌شود. این بالون به تدریج با محلول سالین پر می‌شود که به صورت تدریجی باعث کشیده شدن و رشد دوباره پوست می‌شود. زمانی که پوست جدید شکل گرفت، می‌توان از آن در عمل جراحی ترمیمی استفاده کرد. رشد پوست جدید از طریق اکسپندر بافت ممکن است چندین ماه طول بکشد.

پس از انجام عمل جراحی

---

دستورالعمل‌های مراقبتی پس از انجام عمل جراحی برای تسریع روند بهبود و دست‌یابی به نتایج مطلوب هم در عملکرد و هم در ظاهر فیزیکی قسمت سوخته پوست از اهمیت زیادی برخوردار است. شما باید در جلسات بعدی مراجعه به جراح توسط جراح مورد معاینه قرار گرفته تا نتایج بلند مدت تحت ارزیابی قرار گرفته و در صورتی که سؤال یا نگرانی دارید پاسخ داده شود. از آنجا که ممکن است عمل‌های متنوعی انجام شوند، دستورالعمل پس از انجام عمل جراحی برای هر فردی متفاوت است. به طور کلی عمل پیوند پوست به انواع پانسمان “بولستر” که باید 3 تا 5 روز مورد استفاده قرار گیرد و اجازه حرکت به پوست پیوندی ندهد نیاز دارد. بولستر به چسبیدن و تثبیت پوست پیوندی کمک کرده و فرایند بهبودی را تسریع می‌کند. در عمل‌های جزئی‌تر (عمل اصلاحی‌ترمیم اسکار، زد (Z) پلاستی) فقط به پانسمان‌های جزئی و نرم نیاز دارد. پس از کاهش اسکار روی دست، جراح یک پانسمان بزرگ‌تر گچی را برای حفاظت از ناحیه درمان شده به کار می‌بندد. معمولاً در مراجعات بعدی به جراح که برای دو هفته پس از انجام عمل جراحی برنامه‌ریزی می‌شود بخیه‌ها نیز کشیده می‌شوند.

خطرات احتمالی و عوارض جانبی 

---

برخی آر خطرات احتمالی و عوارض جانبی ناشی از انجام عمل‌های جراحی ترمیمی جای سوختگی شامل موارد زیر می‌شود:

• به جا ماندن جای سوختگی به شکلی نامطلوب
• افزایش درد
• عفونت
• واکنش و برگشت زدن عمل پیوند پوست
• از دست داد احساسات طبیعی در محلی که تحت درمان قرار گرفته است.